Tip •  29-01-2021

Uienteelt in 2021 : Schadelijke aaltjes & plantwegval door uienvlieg

Something went wrong. Please try again later...

Teeltseizoen 2021 zal binnenkort van start gaan. De eerste voorbereidingen hiervoor zijn al getroffen. Daarbij twee vraagstukken: Is er op het geplande uienperceel risico op schade door aaltjesaantasting? En is er extra aandacht nodig richting plantwegval door de uienvlieg?

Is er kans op schade door aaltjes op de percelen waar ik uien wil gaan zaaien ?

Uien zijn niet altijd een goede waardplant voor aaltjes. Dit betekent weinig tot geen vermeerdering in de teelt zelf. Maar uien kunnen wel veel schade ondervinden door het aanprikken van de aaltjes. Voornamelijk in de beginfase van de teelt. Dit kenmerkt zich in achterblijven in groei tot het wegvallen van planten.

Aaltjes die schade kunnen doen in de uienteelt zijn:  

Groep Naam Meest voorkomende schadebeeld
Vrijlevende aaltjes

Trichodorus ssp. 
Paratrichodorus ssp.

Onregelmatige stand
Achterblijven in groei
Plantwegval 

Wortelknobbelaaltjes Meloidogyne naasi Meloidogyne hapla

Onregelmatige stand
Achterblijven in groei
Plantwegval
Duidelijke knobbels aan uiteinde van de wortels

Wortellesieaaltjes Pratylenchus penetrans

Plantwegval vanaf opkomst
Achterblijven in groei

Stengelaaltjes Ditylenchus dipsaci

Misvormde groei (kroef)
Plantwegval vanaf opkomst

 

Gemiddeld genomen komen deze aaltjes voor op lichtere gronden. Maar niet alleen op zandgrond. Ook op lichtere kleigronden (<25% afslibbaar) kunnen deze aaltjessoorten prima vermeerderen en ook aanzienlijke schade aanrichten. Stengelaaltjes komen daarnaast ook op de zwaardere kleigronden (>25% afslibbaar) voor.

  1. Wat is de voorgeschiedenis van het perceel ?
    Zijn er signalen van aaltjesschade geweest in de voorgaande jaren en zijn de voorvruchten, incl. groenbemesters, gunstig geweest ? Voorbeeld : Een voorvrucht als gras of graan kan Meloidoigyne naasi sterk vermeerderen, terwijl je geen schade zult zien in het gras of graan zelf. Maar in de uien die erna komen zul je wel heel snel schade zien.

  2. Neem een grondmonster! 
    De beste indicator voor de aanwezigheid van schadelijke aaltjes is een actueel grondmonster.

  3. Maak een overwogen keuze om eventueel Vydate 10G toe te passen bij zaai van de uien.
    De etiketdosering van Vydate 10G is 20 kg per hectare in de rij toegepast tijdens het zaaien. Ter bescherming tegen schadelijke aaltjes in de jeugdfase van het gewas werkt Vydate 10G tegen alle aaltjes op alle grondsoorten. (Bij een serieuze besmetting met stengelaaltjes kan ondanks de toediening van Vydate 10G later in de teelt alsnog serieuze schade optreden. Het beste advies in dit geval is eigenlijk geen uien telen op dit perceel).


Onderstaande foto toont schade door het graswortelknobbelaaltje Meloidogyne naasi

Is er extra aandacht nodig richting plantwegval door de uienvlieg?

Een zaadcoating ter bescherming tegen wegval door uienvlieg en bonenvlieg is er niet meer. In veel gevallen lukt het redelijk goed om met behulp van de Steriele Insecten Techniek aantasting door uienvlieg te ‘controleren’. Niet in alle teeltgebieden is dit even succesvol. Dit jaar zijn er verschillende proeven gedaan om de effectiviteit van (toekomstige) middelen te testen. In deze proeven is ook de toepassing van Vydate 10G meegenomen. De conclusie is dat Vydate 10G wel degelijk een nevenwerking heeft tegen de uienvlieg. In deze proeven hebben we daarnaast twee dingen duidelijk gekregen:

  1. Vydate 10G dient in de rij te worden toegepast voor een goed effect
    In een vergelijking met rijentoepassing en volveldstoepassing (beide 20kg/ha) is er maar één conclusie mogelijk: Vydate 10G moet in de rij worden toegepast!

  2. De enige dosering met goede nevenwerking tegen uienvlieg = 20 kg per hectare
    Waar we ter bescherming tegen vrijlevende aaltjes met 10-15 kg in de rij al een heel eind komen, hebben we tegen de uienvlieg dus echt de toegelaten dosering van 20 kg per hectare nodig.
 
Recent besluit over de door de sector aangevraagde vrijstelling voor Belem 0.8MG in uien tegen uienvlieg :